Wat is TIG lassen en waarvoor is het geschikt? (2024)

TIG lassen is een lastechniek. TIG is een afkorting die voluit geschreven staat voor Tungsten Inert Gas. Tungsten is Engels voor Wolfraam en inert gas staat voor het gas dat bij dit lasproces wordt gebruikt. TIG lassen is een lasproces dat geschikt is voor nauwkeurig laswerk. Het TIG lasproces behoort tot het elektrisch booglassen. Er wordt bij dit lasproces gebruik gemaakt van een elektrode die niet afsmelt. De elektrode is gemaakt van wolfraam. Wolfraam is in het Engels tungsten, vandaar de ‘T’ in de afkorting. Aan het wolfraam word soms een klein percentage van andere stoffen toegevoegd om de kwaliteit van de lasboog te optimaliseren. De TIG lasser moet zelf het smeltbad goed in de gaten houden en handmatig toevoegmateriaal in het smeltbad aanbrengen. Bij MIG/MAG lassen wordt dit toevoegmateriaal automatisch door de toorts gevoerd. Het feit dat dit bij TIG lassen niet gebeurd zorgt er voor dat de TIG lasser met één hand zelf toevoegmateriaal in het smeltbad moet aanbrengen. Dit is tijdrovend en nauwkeurig werk maar het zorgt er wel voor dat de TIG lasser de kwaliteit van het smeltbad en daarmee de kwaliteit van de las kan beïnvloeden.

Elektrisch booglassen
Bij TIG lassen wordt gebruik gemaakt van een constante stroomsterkte. Dit wordt ook wel een vallende of verticale stroombronkarakteristiek genoemd. Ook hierin verschilt TIG lassen met MIG/Mag lassen. Bij MIG/MAG lassen wordt namelijk gebruik gemaakt van een constante spanning een zogenaamde vlakke of horizontale stroombronkarakteristiek. Tussen de wolfraam elektrode en het werkstuk ontstaat tijdens het lassen een plasmaboog. De elektrode en het werkstuk mogen elkaar tijdens het lassen niet raken. Tijdens het lassen kan gebruik worden gemaakt van wisselstroom of van gelijkstroom. Wanneer gebruik wordt gemaakt van gelijkstroom is de wolfraam elektrode negatief omdat deze anders tijdens het lasproces zou afsmelten.

Inert gas
Bij TIG lassen wordt gebruik gemaakt van een inert gas dit wordt ook wel een edelgas genoemd. Er zijn verschillende inerte gassen die gebruikt kunnen worden voor TIG lassen. Inerte gassen zijn vaak kostbaar en daarom wordt in de praktijk vaak voor het goedkoopste inerte gas gekozen. Soms wordt gelast met helium maar meestal met argon. Dit is een inert gas omdat het niet sterk reageert op de inwerking van vrijwel alle chemicaliën. Bij actieve gassen reageert het gas wel op de inwerking van chemicaliën en andere stoffen en wordt het materiaal door de ontstane reactieve stoffen aangetast. Het feit dat dit niet gebeurd bij het inerte gas in het TIG lasproces zorgt er voor dat het materiaal tijdens het TIG lasproces niet wordt aangetast.

TIG lassen levert kwaliteit
Vanwege het beschermingsgas en het handmatig aanbrengen van lastoevoegmateriaal kan een hoge laskwaliteit tot stand worden gebracht. De kwaliteit van TIG lassen zit voornamelijk in de lasser zelf. Een vaardige lasser kan met het TIG lasproces kwaliteit leveren. Hij moet daarvoor het lasapparaat goed instellen en de snelheid van het lassen en het aanbrengen van lastoevoegmateriaal goed op elkaar afstemmen. Daarnaast heeft de TIG lasser voortdurend twee handen nodig tijdens het lassen. Met één hand houdt hij de toorts vast en met de andere hand brengt hij het lastoevoegmateriaal aan. Hierdoor kan hij niet twee handen gebruiken om de lastoorts extra te ondersteunen. TIG lassers bedenken in de praktijk vaak verschillende trucjes om hun handen steun te geven tijdens het lassen. De lastoorts moet namelijk op een bepaalde afstand van het werkstuk blijven. Wanneer er verschillen ontstaan in de afstand tot het werkstuk heeft dat invloed op het lasproces en de kwaliteit van de las.

Waarvoor is het TIG lasproces geschikt?
TIG lassen is zoals eerder genoemd een tijdrovend lasproces. Daarnaast kan een kwalitatief hoogwaardige las worden gelegd. Door deze eigenschappen is TIG lassen vooral geschikt voor aluminium en hooggelegeerd staal zoals roestvast staal. Wanneer dunne laaggelegeerde platen gelast moeten worden is het TIG lasproces ook geschikt. Dit heeft te maken met de nauwkeurigheid van het lasproces en lage lassnelheid die bij het TIG lassen wordt toegepast. Hierdoor kunnen dunne platen nauwkeurig aan elkaar worden gelast. Er moet dan wel rekening worden gehouden met de warmte inbreng die voor het kromtrekken van het werkstuk kan zorgen. Bij specialistisch leidingwerk wordt ook vaak gebruik gemaakt van TIG lassen. Hierbij valt te denken aan leidingen voor de zuivelindustrie. De doorlas in de leiding is door het nauwkeurige TIG lasproces beter waardoor er geen randen in de leiding ontstaan waar bacteriën zich achter kunnen hechten. Bij dikke leidingen wordt soms de grondlaag met TIG gelast en de overige laslagen met MIG/MAG omdat het laatstgenoemde lasproces beduidend sneller verloopt.

Voordelen en nadelen van TIG lassen
Aan elk lasproces zijn voordelen en nadelen verbonden. Bij TIG lassen zijn ook voor en nadelen aanwezig. Dit heeft te maken met het materiaal maar ook met de wensen van de lasser. Er zijn lassers het TIG lasproces niet interessant vinden omdat het tijdrovend is en daardoor niet snel resultaat bied. Andere lassers zijn juist lovend over het TIG lasproces omdat ze hiermee een hoge kwaliteit kunnen realiseren. Hieronder is een overzicht gemaakt van de voor en nadelen van TIG lassen.

Voordelen van TIG lassen:

• De toevoegsnelheid. Het lastoevoegmateriaal wordt handmatig aangebracht in het smeltbad. Daardoor is de snelheid waarmee het wordt toegevoegd te bepalen door de lasser zelf. Er kan gekozen worden voor weinig toevoegmateriaal voor dunne vloeilassen of meer toevoegmateriaal voor wat dikkere lassen. Dit is afhankelijk van de dikte van het materiaal dat gelast moet worden en de instelling van het lastoestel.
• Kwalitatief hoogwaardige las. Met TIG lassen kan een hoge laskwaliteit worden gerealiseerd. Dit komt doordat de lasser invloed heeft op het smeltbad en het lasproces langzaam verloopt. De verschillende lasparameters kunnen onafhankelijk worden geoptimaliseerd. Ook de kans op insluitsels is klein bij dit lasproces.
• Schoon lasproces. TIG lassen is een schoon lasproces waarbij geen lasspetters ontstaan die het zicht op de het lasproces belemmeren. Het feit dat er geen lasspetters ontstaan zorgt er daarnaast voor dat het werkstuk niet wordt aangetast en bevuild met lasspetters die moeten worden verwijdert. Nabewerking bij het TIG lasproces is eigenlijk niet nodig.
• Nauwelijks lasdampen. Bij TIG lassen ontstaan nauwelijks lasdampen. Dit is gunstig voor de gezondheid van de lasser. Toch zal ook bij het TIG lasproces voldoende apparatuur aanwezig moeten zijn om de schadelijke dampen af te zuigen. Ook een klein beetje lasdamp brengt schade toe aan de gezondheid van de lasser. Het feit dat er weinig lasdamp aanwezig is bij TIG lassen moet er niet toe leiden dat men afzuiging achterwege laat.
• Verschillende metalen. Het TIG lasproces kan worden toegepast op vrijwel alle ferro- en non ferrometalen. Bepaalde metalen en plaatdiktes vereisen echter een ander lasproces wanneer factoren als tijd en snelheid een rol spelen.
• Lasposities. TIG lassen kan in verschillende posities worden gedaan. Daarom kan het breed worden toegepast.

Nadelen van TIG lassen:

• Langzaam. TIG lassen is een langzaam lasproces. Wanneer tijd en snelheid een belangrijke rol spelen tijdens het lasproces is TIG lassen minder geschikt. Ook voor het vullen van grote naden tussen platen en gaten in een werkstuk is TIG lassen minder geschikt dan andere lasprocessen.
• Warmte inbreng. De warmte inbreng tijdens het TIG lasproces is hoog. Hierdoor kunnen dunne platen en werkstukken kromtrekken tijdens het lassen. Een lasser moet over veel ervaring beschikken om dit kromtrekken effectief tegen te gaan.
• Kostbaar. TIG lassen is een kostbaar lasproces. Dit komt door de toepassing van inerte gassen. Deze edelgassen zijn kostbaarder dan actieve gassen. Daarnaast neemt het lasproces veel tijd in beslag waardoor de lasser zijn uren moeten worden terugverdient. Ook de apparatuur zoals de regelelektronica brengt kosten met zich mee.
• Ervaring. TIG lassen is een complex lasproces en dat heb je niet snel geleerd. Er is veel ervaring voor nodig om een goede TIG lasser te worden.